Paleontoloqlar Yeni Zelandiyanın keçmişinə işıq salan olduqca nadir kiçik fosillər aşkar ediblər. Onlar milyonlarla ildir mövcud olan böcək növü olan ağ milçəklərə aiddir...
Poliqon bu barədə Interesting Engineering jurnalına istinadən xəbər verir.
Otaqo Universitetinin tədqiqatçıları bu nadir fosilləri Yeni Zelandiyanın Dunedin yaxınlığındakı Hindon Maara bölgəsindəki Miosen krater gölünün çöküntülərində tapıblar.
Qeyd edilir ki, bu fosillərin heyrətamiz şəkildə qorunub saxlanması bu kəşfi həqiqətən qeyri-adi edir.
Palaeobiodiversity and Palaeoenvironments jurnalında dərc edilən araşdırmanın həmmüəllifi Dapne Li bildirib: "Bu kiçik fosillərin tapılması bizə bu böcək qrupunun ən azı 15 milyon ildir Yeni Zelandiyada yaşadığını göstərir".
Fosillər təxminən 1,5 mm x 1,25 mm ölçüdədir. Yetkin ağ milçəklərin uzunluğu ümumiyyətlə təxminən 3 mm və ya daha azdır. Onlar o qədər kiçikdirlər ki, demək olar ki, çılpaq gözlə görünmürlər. Fosillərin mikroskopik tədqiqi heyrətamiz bir təfərrüat səviyyəsini ortaya çıxarıb.
"Çılpaq gözlə çox şey görmək çətin idi, lakin fosillər mikroskop altında olduqdan sonra heyrətamiz detalları görə bildik", deyə Dapne Li bildirib.
Fosillər mükəmməl şəkildə qorunub, qara və oval formadadır. Müasir ağ milçəklərlə müqayisədə, qalıqlaşmış həşəratların seqmentləri dərin yivlər və ya tikişlərlə aydın şəkildə qeyd olunur. Bu, onların ekzoskeletinin strukturunda və ya qorunma prosesində fərqliliyi nəzərdə tutur.
"Yetkin ağ qanadlı həşəratların fosil qalıqları o qədər də nadir deyil, lakin pupariumun - həşəratın çıxdığı qoruyucu qabığın fosilləşməsi üçün fövqəladə vəziyyətlər lazımdır. Təxminən 15 milyon il əvvəl ağacdan ayrılmış görünən pupariumlu bir yarpaq küləklə kiçik bir gölə sovrulur və dərin gölün dibinə çökərək çöküntü ilə örtülür və fosilləşir. Kiçik həşərat fosilləri mükəmməl şəkildə qorunduğu üçün bu, ardıcıl olaraq baş vermiş olmalıdır", deyə araşdırmanın həmmüəllifi Uve Kaulfus bildirib.
Bildirilir ki, böyüklüyünə baxmayaraq, qalıqlar həşərat həyatının təkamülü və müxtəlifliyi haqqında dəyərli məlumatlar verir. Tapıntı Yeni Zelandiyanın qədim meşələrində ağ milçəklərin olduğuna dair ilk sübutdur.
Üstəlik, bu kəşf daha da fövqəladədir, çünki dünyada bu cür pupariya fosillərinin bilinən üçüncü nümunəsidir. Tədqiqatçılar bu həşəratların Cənubi Adanın qədim ekosistemlərinin ayrılmaz hissəsi olduğunu təsdiqləyiblər.
"Otaqodakı fosil sahələrindən bu kimi yeni kəşflər o deməkdir ki, biz böcəklərin rolu haqqında demək olar sıfır bilikdən Yeni Zelandiyanın keçmiş biomüxtəlifliyini və meşə ekosistemlərimizin tarixini anlamaqda onların əhəmiyyətinin yeni bir anlayışına keçdik", deyə Dapne Li bildirib.
Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, Yeni Zelandiyada tapılan 14.000 növ həşəratın böyük əksəriyyəti endemikdir, yəni onlara Yer kürəsinin başqa heç bir yerində rast gəlinmir.
Poliqon.info
