Azərbaycanda ənənəvi Yeni İl süfrəsinin hazırlanma xərcləri bu il 6% artacaq. Bu barədə “Turan” agentliyinin apardığı monitorinqə əsasən məlumat verilib. 30 əsas ərzaq məhsulunu əhatə edən istehlak səbəti üzərində aparılan təhlil, ötən il ərzində tərəvəz, ət və süd məhsullarında nəzərəçarpan qiymət artımlarını üzə çıxarıb.
Məlumat göstərir ki, monitorinq edilən səbətin ümumi dəyəri 2023-cü ilin dekabrında 156.78 Azərbaycan manatı olduğu halda, 2024-cü ilin dekabrında 167.08 Azərbaycan manatı təşkil edib və bu, illik 6% artımı əks etdirir. Bu artım əvvəlki illərlə müqayisədə orta səviyyədə olsa da, istehlakçıların alıcılıq qabiliyyətinə davamlı təzyiqləri göstərir.
Tərəvəzlər ən kəskin qiymət artımını yaşayıb. Xiyarın qiyməti 43% artaraq kiloqramı 3.35 Azərbaycan manatı olub, kələmin qiyməti isə 40% artaraq 0.69 Azərbaycan manatı təşkil edib. Azərbaycanın süfrəsində əsas məhsullardan olan pomidor isə 25% bahalaşıb və kiloqramı 2.99 Azərbaycan manatı olub.
Ət məhsulları da ümumi inflyasiyaya mühüm töhfə verib. Quzu ətinin qiyməti 11% artaraq 18.00 Azərbaycan manatından 20.00 Azərbaycan manatına yüksəlib, mal ətinin qiyməti isə 3% artaraq kiloqramı 15.50 Azərbaycan manatı olub. Əksinə, toyuq ətinin qiymətləri nisbətən sabit qalıb və cüzi olaraq 1.5% artaraq 5.55 Azərbaycan manatı olub.
Süd məhsulları isə qarışıq tendensiyalar göstərib. Pendir 21% artaraq kiloqramı 8.49 Azərbaycan manatı olub. Südün qiyməti 10% artaraq litr başına 2.09 Azərbaycan manatı təşkil edib. Bununla yanaşı, qatığın qiyməti 17% azalaraq 3.09 Azərbaycan manatı olub. Azərbaycanın mətbəxində əsas rol oynayan kərə yağı və qarğıdalı yağının qiymətləri müvafiq olaraq 0.21% və 10% azalıb.
Ümumi inflyasiya fonunda bəzi məhsulların qiymətləri sabit qalıb və ya azalıb. Yumurtanın, şəkərin və yerli peçenyelərin qiymətində il ərzində heç bir dəyişiklik baş verməyib. Düyü və qatığın qiymətlərində isə müvafiq olaraq 15% və 17% azalma qeydə alınıb ki, bu da qənaətcil istehlakçılar üçün müəyyən dərəcədə rahatlıq yaradıb.
İqtisadçılar qiymət artımını bir neçə amillə əlaqələndirirlər. Bunlara daxili kənd təsərrüfatı istehsalında dalğalanmalar, nəqliyyat xərclərinin artması və qlobal əmtəə bazarındakı dəyişikliklər daxildir. Yeni İl bayramları ərəfəsində mövsümi tələbat xüsusilə tərəvəz və ət məhsullarında qiymət artımına təsir göstərir.
Azərbaycanda bayram süfrələrində təzə tərəvəz, ət və süd məhsullarının mühüm yer tutduğu ənənəvi qeyd etmələr fonunda istehlakçılar qiymət artımını daha çox hiss edirlər. Bakı bazarlarında alış-veriş edən bir istehlakçı belə deyib: “Yeni İl süfrəsi üçün aldığımız məhsulların əksəriyyəti bahalaşıb.”
Qida qiymətlərini sabitləşdirmək üçün dövlətin subsidiya və bazar tənzimləmə səylərinə baxmayaraq, xarici təzyiqlər və iqlim dəyişiklikləri daxili istehsala təsirini davam etdirir. Analitiklər 2025-ci ildə, xüsusilə idxal edilən ərzaq məhsulları və tərəvəzlərdə qiymətlərin dəyişkən olacağını proqnozlaşdırırlar.
Hal-hazırda Yeni İl hazırlıqlarına başlayan Azərbaycan ailələri daha yüksək xərclə üzləşəcəklər ki, bu da daha geniş iqtisadiyyatda davamlı inflyasiya tendensiyalarının əksidir.
Məhsulun Adı
1.12.2023
3.12.2024
1.12.2023 ilə Müqayisədə Fərq
Mal Əti
15.00
15.50
+ 0.50 % 3
Qoyun Əti
18.00
20.00
+ 2.0 % 11
Toyuq Əti
5.47
5.55
+ 0.08 % 1
Toyuq İçalatı
3.70
3.90
+ 0.20 % 5
Ağ Balıq
45.0
50.0
+ 5.0 % 11
Kərə Yağı
18.50
18.29
- 0.21 % 1
Qarğıdalı Yağı (1 litr)
5.93
5.29
- 0.64 % 10
Marqarin
6.09
6.29
+ 0.20 % 3
Yumurta (10 ədəd)
1.60
1.60
0
Şəkər Tozu
1.59
1.59
0
Şəkər
2.49
2.10
- 0.39 % 15
Duz
0.54
0.59
+ 0.05 % 9
Un (1-ci növ)
0.61
0.65
+ 0.04 % 6
Vermeşil (1 kq)
1.45
1.53
+ 0.08 % 5
Qarabaşaq (1 kq)
1.09
1.50
+ 0.41 % 37
Makaron (1 kq)
1.45
1.53
+ 0.08 % 5
Düyü
3.89
3.29
- 0.60 % 15
Süd (1 litr)
1.89
2.09
+ 0.20 % 10
Xama (100 q)
0.68
0.71
+ 0.03 % 3
Qatıq (1 litr)
3.75
3.09
- 0.66 % 17
Pendır
6.99
8.49
+ 1.50 % 21
Yerli Peçenye
3.20
3.20
0
Kartof
0.85
0.99
+ 0.14 % 16
Soğan
0.59
0.79
+ 0.20 % 33
Xiyar
2.39
3.35
+ 1.04 % 43
Pomidor
2.39
2.99
+ 0.60 % 25
Kələm
0.49
0.69
+ 0.20 % 40
Alma
0.99
1.29
+ 0.30 % 30
Göyərti (1 dəstə)
0.17
0.20
+ 0.03 % 17
Cəmi
156.78
167.08
+ 10.30 % 6
