Duke Universitetinin Sağlamlıq Sisteminin tədqiqatçıları dopamin neyronlarında hiperaktiv davranış və STAT1 gen aktivliyi arasında əlaqə tapıblar.
HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Brain, Behavior, and Immunity" (BBI) jurnalında dərc olunub.
STAT1 infeksiyalarla mübarizə aparmaq üçün immunitet sistemi tərəfindən aktivləşdirilən tənzimləyici gendir. Lakin onun uzun müddət aktivləşməsi beyin funksiyasını poza bilər. Əvvəllər böyük tədqiqatlar artıq hamiləlik zamanı ana infeksiyaları ilə uşaqlarda nevroloji pozğunluqların artması riski arasında əlaqə yaradıb. Həmçinin autizm və DEHB olan insanların beyinlərində immunitetin əsas mexanizmlərindən biri olan STAT1-in iştirak etdiyi interferon yolunda dəyişikliklər müəyyən edilib.
Yeni bir araşdırmada tədqiqatçılar STAT1-in uzunmüddətli aktivləşməsinin nəticələrini araşdırmaq üçün gendə mutasiyaya malik genetik mühəndislik siçanları yaradıblar. Mutasyon dopamin neyronlarına motivasiya, motor funksiyası, öyrənmə və mükafatı tənzimləyən hüceyrələrə daxil edilib.
Siçanlar motor fəaliyyətini və psixi vəziyyətini qiymətləndirmək üçün bir sıra testlərdən keçiblər. Nəticələr göstərib ki, mutasiyaya malik siçanlar hiperaktivlik, kompulsiv davranış (daha çox mərmər basdırmaq kimi) və motor bacarıqları, yaddaş və motivasiya ilə əlaqəli olan beyin bazal qanqliyalarında aktivliyin azalması müşahidə olunub.
Bununla belə, STAT1-in digər beyin hüceyrələrində (məsələn, mikroglia və ya inhibitor neyronlarda) uzunmüddətli aktivləşməsi oxşar dəyişikliklərə səbəb olmayıb. Bu, davranışın tənzimlənməsində dopamin neyronlarının xüsusi rolunu vurğulayır.
STAT1 ilə işləmək ruhi xəstəliklərin müalicəsi üçün perspektivli görünsə də, alimlər immun sistemini pozmadan beyin hüceyrələrini selektiv şəkildə hədəf alan dərmanların hazırlanmasında çətinlikləri qeyd edirlər.
Professor Antoni Filiano layihənin rəhbəri deyib: "Təsdiq edilmiş bir çox dərman var, lakin onlar yalnız hədəf hüceyrələr üzərində işləmək üçün uyğunlaşdırılmalıdır".
Samir
