ABŞ Prezidenti Co Bayden prezidentlik müddətinin son həftələrində Rusiyanın enerji sektoruna yeni sanksiyalar tətbiq etməyi nəzərdən keçirir. Bu barədə bazar günü The Washington Post dörd mənbəyə istinadən məlumat yayıb. Qəzet potensial tədbirləri “Putinin hərbi büdcəsinə vida zərbəsi” kimi xarakterizə edib.
Mənbələrin məlumatına görə, yeni sanksiyalar Rusiyanın “kölgə donanması” adlanan və mövcud məhdudiyyətləri aşaraq Rusiya neftini beynəlxalq bazarlara daşıyan gəmiləri hədəf ala bilər. Bundan əlavə, tədbirlər əvvəlcədən sanksiyalara məruz qalmayan Rusiya neft ixracatçılarını əhatə edə və bankların Rusiya enerji resursları üçün ödənişləri emal etməsinə icazə verən lisenziyaların ləğvini nəzərdə tuta bilər.
Bir yüksək rütbəli ABŞ rəsmisi bildirib ki, bu sanksiyalar ABŞ-ın seçilmiş prezidenti Donald Trampın administrasiyasına Ukrayna müharibəsini dayandırmaq üçün Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə danışıqlarda daha çox təsir imkanı verəcək. Rəsmiyə görə, bu tədbirlər Ukraynanı “özünü müdafiə etmək və ədalətli şərtlərlə sülh danışıqları aparmaq üçün ən yaxşı mövqedə” saxlamaq məqsədi daşıyır.
Bu qərar Bloomberg-in 11 dekabr tarixində verdiyi məlumatdan sonra gündəmə gəlib. Məlumata görə, Bayden administrasiyası Rusiya neft ticarətini xüsusi olaraq hədəf alan, müəyyən xam neft növlərinin ixracına məhdudiyyətlər və kölgə donanmasında iştirak edənlərə qarşı cəzalar nəzərdə tutan sanksiyaları araşdırır.
Rusiyanın 2022-ci ilin fevral ayında Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsindən bəri ABŞ Rusiya banklarına, müdafiə və sənaye müəssisələrinə, eləcə də digər qurumlara qarşı sanksiyalar tətbiq edib. Bununla belə, enerji sektoru yalnız qismən məhdudiyyətlərə məruz qalıb. Bayden administrasiyası, Rusiya enerji ixracatına ciddi təsir edəcək tədbirlərin qlobal neft qiymətlərində və ABŞ-da benzin xərclərində kəskin artıma səbəb ola biləcəyindən ehtiyat edirdi.
The Washington Post qeyd edir ki, Bayden ABŞ-da yanacaq qiymətlərinin artmasına səbəb olacaq addımlardan çəkinə bilər, çünki bu, onun iqtisadiyyatı güclü vəziyyətdə varisinə təhvil vermək səylərinə xələl gətirə bilər.
Rusiyanın neft və qaz satışlarından asılılığı dövlət büdcəsinin gəlirlərinin təxminən üçdə birindən yarısına qədərini təşkil edir. 2023-cü ildə Rusiya enerji resurslarının satışından təxminən 100 milyard dollar gəlir əldə edib, ABŞ-ın maliyyə xidmətləri şirkəti S&P Global 2024-cü ilin yanvarında yayımladığı hesabatda bildirib.
Bu arada, Avropa İttifaqı 16 dekabrda Rusiyaya qarşı 15-ci sanksiyalar paketini elan edib. Bu paket çərçivəsində kölgə donanması ilə əlaqəli gəmiçilik şirkətlərinə və Rusiya neftini daşıyan üçüncü ölkələrə məxsus 52 tankerin fəaliyyətinə məhdudiyyətlər tətbiq edilib.
Bayden qərarlarını nəzərdən keçirərkən, hər hansı son sanksiya qərarı qlobal enerji bazarlarına və geosiyasi mənzərəyə geniş təsir göstərə bilər.
