Elm və Təhsil Nazirliyi N.Tusi adına Şamaxi Astrofizika Rəsədxanası 2025-ci ildə fəsillərin Azərbaycana daxilolma vaxtını təqdim edib.
Rəsədxanadan "İki sahil"ə bildirilib ki, Günəşin illik zahiri hərəkəti Yerin Günəş ətrafında illik hərəkətinin təzahürüdür. Bu zahiri hərəkət zamanı Günəşin göy sferində cızdığı dairə ekliptika adlanır. Həmin dairə üzərində 4 səciyyəvi nöqtə var. Bu nöqtələr yaz və payız bərabərlikləri, qış və yay günəşduruşu nöqtələridir. Yer Günəş ətrafında dolanarkən Günəşin bu nöqtələrdən keçmə anı astronomik fəsillərin başladığı tarixi göstərir.
Yaz bərabərliyi günü Günəşin şüaları Yer ekvatoruna düz bucaq altında düşdüyündən gündüz ilə gecənin uzunluğu bərabərləşərək bütün coğrafi enliklərdə 12 saat olur. Həmin gün Günəş göy ekvatorunu kəsərək Cənub yarımkürəsindən Şimal yarımkürəsinə keçir. Şimal yarımkürəsində astronomik yaz, Cənub yarımkürəsində isə astronomik payız başlayır. 2025-ci ildə yaz fəsli Azərbaycana martın 20-si saat 13:01-də daxil olacaq.
Yay günəşduruşu günü Yerin Şimal yarımkürəsi maksimal şəkildə Günəşə tərəf yönəlir. Gündüz və gecənin uzunluğu ekvatorda ilboyu dəyişməyib 12 saat qalır, qütblərə doğru getdikcə isə bu fərq 24 saatadək artır. Nəticədə yay günəşduruşu günü Şimal qütbündə 24 saat gündüz, Cənub qütbündə 24 saat gecə olur. Bizim yerləşdiyimiz coğrafi enlikdə isə gündüz 15 saat 3 dəqiqə 23 saniyə, gecə 8 saat 56 dəqiqə 37 saniyə davam edir. Bu andan etibarən Şimal yarımkürəsində astronomik yay, Cənub yarımkürəsində isə astronomik qış başlayır. 2025-ci ildə yay fəsli Azərbaycana iyunun 21-i saat 06:42-də daxil olacaq.
Payız bərabərliyi günü Günəşin şüaları Yer ekvatoruna yenidən düz bucaq altında düşdüyündən gündüz ilə gecənin uzunluğu bərabərləşərək bütün coğrafi enliklərdə 12 saat olur. Həmin gün Günəş göy ekvatorunu kəsərək Şimal yarımkürəsindən Cənub yarımkürəsinə keçir və Şimal yarımkürəsində astronomik payız, Cənub yarınkürəsində isə astronomik yaz başlayır. Payız fəsli 2025-ci ildə Azərbaycana sentyabrın 22-si saat 22:19-da daxil olacaq.
Qış günəşduruşu günü isə Yerin Cənub yarımkürəsi maksimal şəkildə Günəşə tərəf yönəlir. Həmin gün Cənub qütbündə 24 saat gündüz, Şimal qütbündə isə 24 saat gecə olur. Bizim yerləşdiyimiz coğrafi enlikdə gündüz 15 saat 3 dəqiqə 23 saniyə, gecə 8 saat 56 dəqiqə 37 saniyə davam edir. Bu andan etibarən Şimal yarımkürəsində astronomik qış, Cənub yarımkürəsində isə astronomik yay başlayır. 2025-ci ildə qış fəsli Azərbaycana dekabrın 21-i saat 19:03-də daxil olacaq.
Yerlə Günəş arasındakı orta məsafə 149 597 870 km-dir. Lakin Yerin Günəş ətrafında hərəkəti elliptik orbit boyunca olduğundan bu məsafə il ərzində dəyişir. Yer orbitinin Günəşə ən yaxın olduğu nöqtə periheli, Günəşdən ən uzaq olduğu nöqtə afeli adlanır. Bu fərq hesabına Şimal yarımkürəsində qış fəsli daha yumşaq, Cənub yarımkürəsində isə yay fəsli daha mülayim keçir. Bu il Yer kürəsi perihelidən yanvarın 4-ü saat 17:28-də (147 103 686 km), afelidən isə iyulun 3-ü saat 23:54-də (152 087 738 km) keçəcək.
