Bu gün Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) yaradılmasından 32 il ötür.
Hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) yaranmasında müstəsna xidmətləri olmuş şəxsləri “91-lər” adlandırırlar.
1992-ci ilin 16 oktyabrında Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyevə müraciət edərək onu Azərbaycanda hakimiyyət uğrunda açıq və fəal mübarizəyə səsləyən 91 nəfər ziyalının müraciəti zaman-zaman müzakirə mövzusu olub. Onlar vaxtilə Yeni Azərbaycan Partiyasının “qızıl fondu” elan olunmuşdular.
"91-lər"in müraciəti 16 oktyabr 1992-ci il tarixində "Səs" qəzetində çap olunmuşdu.
“91-lər” Heydər Əliyevə müraciət ünvanlayarkən bəzi şəxslər ona qoşulmaq istəməyiblər. Bu barədə məhz mərhum Heydər Əliyevin çıxışında dedikləri xüsusi maraq doğururː
“...o vaxt bunu mənə deməmişdilər, amma bunu mən sonralar bildim. “91-lər” həqiqətən çox cəsarətli adamlar olmuşlar. Çünki bu məktubu hazırlayıb, bu məktubla həmrəy olmaq istəyən adamlarla danışıq aparanlar bəziləri ilə danışmışlar, görüşmüşlər, ancaq onlar həmin məktuba imza atmaqdan imtina etmişlər”
Heydər Əliyev hakimiyyətə gələndən sonra “91-lər”in əksəriyyəri vəzifəyə irəli çəkilmişdi. YAP-ın 10 illik yubileyindəki çıxışında Heydər Əliyev “91-lər” barədə belə demişdi:
“Mən “91-lər”in hamısına həmişə böyük hörmət və ehtiram bəsləmişəm”.
Heydər Əliyevin vəfatından sonra YAP-da “91-lər”ə münasibət birmənalı olmadı, dəyişdi. Onların bəziləri vəzifədən, tutduqları postdan uzaqlaşdırıldı.
“91-lər” zaman-zaman onların YAP-dan “vurulub” uzaqlaşdırlmasına görə Prezident Administrasiyasının sabiq rəhbəri, vaxtilə siyasi dairələrdə “boz kardinal” adlandırılan akademik Ramiz Mehdiyevi günahlandırıblar.
Məsələn, "91-lər"dən biri, sabiq deputat Şahlar Əsgərov Modern.az-a əvvəlki açıqlamalarında Ramiz Mehdiyev haqqında deyilənlərin həqiqətə uyğun olduğunu söyləyib.
“2005-ci ildə III çağırış parlament seçkilərində Yeni Azərbaycan Partiyasının İdarə Heyətinin üzvü və partiyanın qurucularından olan bir sıra çox siyasətçi parlamentə buraxılmadı. Bu, birdən-birə baş verdi. Asya Manafova, Zahid Qaralov, Əli Əlirzayev, Maksim Musayev, Sirus Təbrizli, mən "qara siyahı"ya daxil edildik...
O zaman hamı düşünürdü ki, bunları Ramiz Mehdiyev edir. Heydər Əliyev 2003-cü ildə artıq rəhmətə getmişdi. Ramiz Mehdiyev parlamentə buraxılmayan tanınmış şəxslərin yerinə tamamilə fərqli - YAP-a zidd adamlar gətirdi”, - Ş.Əsgərov deyib.
Bu gün “91-lər”in artıq yaddan çıxdığını da söyləmək olar.
Modern.az-ın məlumatına görə, “91-lər”dən əksəriyyəti dünyasını dəyişib.
Onların siyahısını təqdim edirik:
91-lər”in siyahısı:
Abbas Səmədov -
Adil Qasımov
Ağababa Mahmudov
Ağabəy Əsgərov
Allahverdi Hacıyev
Allahyar Hüseynov
Ariz Abduləliyev
Asif Cahangirov
Aydın Əhmədzadə
Eldar Abasov
Eldar İbrahimov
Ədalət Fərəcov
Əjdər İsmayılov
Əkbər Bayramov
Əlfəddin Abdullayev
Əli Əhmədov
Əli İnsanov
Əli Nağıyev
Əli Nuriyev
Əli Ömərov
Əlişir Musayev
Əmir Mərdanov
Əsədulla Qurbanov
Əziz Axundov
Faiq Cəfərov (professor)
Fəraməz Maqsudov
Fikrət İsmayılov
Fuad İsmayılov
Georgi Savoskin
Hacı Hacıyev
Hacıbala Abutalıbov
Heydər Hüseynov
Həsən Quliyev
Həsən Mirzəyev
Hüsü Kərimov
Xeyrəddin Qoca
Xəlil Rza Ulutürk
İbrahim Əzizov
İbrahim İsayev
İqrar Əliyev
İsgəndər Quliyev
Kərim Kərimov
Kərim Kərimov
Lalə Şövkət
Liliya Luqovaya
Lüdviq Muradov
Maqsud Nəcəfov
Məmməd Məmmədov
Məmməd Məmmədov
Məmməd Nəsirov
Məmmədtağı Cəfərov
Mixail Zabelin
Mirzə Əsgərov
Möhsün Möhsünov
Munis Bayramov
Murtuz Ələsgərov
Musa Heydərov
Musa İlyasov
Mübariz Əhmədov
Nəbi Əsgərov
Nəzir Əhmədov
Novruz Quliyev
Ömər Eldarov
Pənah Mahmudov
Rafiq Əminzadə
Rafiq Qasımov
Rafiq Məmmədhəsənov
Rəfael Allahverdiyev
Rizvan Cəbiyev
Sabir Hacıyev
Sabir Xəlilov
Səbir Dünyamalıyeva
Səfiyar Musayev
Səlahəddin Quliyev
Sirus Təbrizli
Sudeyf İmamverdiyev
Şahlar Əsgərov
Şəmistan Mikayılov
Tahir Məmmədov
Tələt Qayıbov
Tofiq Hüseynov
Vidadi Acalov
Vilayət Əliyev
Vüqar İsmayılov
Vüqar Rəhimzadə
Zahid Xəlilov
Zahid Qaralov
Zakir Sərdarov
Zeynəb Xanlarova
Ziya Bünyadov
Ziya Paşa
A.Qorxmaz
