Qrenlandiyada bir dağın zirvəsinin dənizə çökməsi ilə baş verən "meqa-sunami" alimləri heyrətə gətirib və 9 gün ərzində Yer kürəsini silkələməyə davam edib.
"Unikal" xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, ötən ilin sentyabrında bütün dünyada seysmik sensorlar tərəfindən qeydə alınan bu sirli siqnalların mənbəyi uzun müddət başa düşülməyib.
Araşdırma nəticəsində məlum olub ki, izlər Qrenlandiyanın şərqində yerləşən Dikson Fjordunda böyük bir sürüşməni göstərir. Dağın zirvəsindəki buzlaqın əriməsi yamacın ağırlığının artıq daşınmamasına və zirvənin uçmasına səbəb olub. Bu böyük kütlənin yerdəyişməsi ilə 200 metr hündürlüyündə dalğa əmələ gəlib.
Dar fiyordda sıxışmış bu nəhəng dalğa irəli-geri hərəkət edərək doqquz gün davam edən sirli sarsıntılara səbəb oldu. Alimlər hesab edirlər ki, Qrenlandiyada iqlim dəyişikliyi səbəbindən buzlaqların əriməsi oxşar sürüşmələri daha tez-tez edir.
Beynəlxalq elmi qrup və Danimarka Hərbi Dəniz Qüvvələri doqquz günlük seysmik sirri həll etmək üçün əməkdaşlıq ediblər. Bu hadisənin təfərrüatları "Science" jurnalında dərc olunub. London Universitet Akademiyasından Dr. Stiven Hiks əvvəlcə seysmik siqnalların zəlzələyə bənzəmədiyini və buna görə də onu “naməlum seysmik obyekt” adlandırdığını bildirib.
Alimlər internetdə bu sirli siqnalı müzakirə etməyə başlayıblar. Hər 90 saniyədən bir qeydə alınan siqnallar sonda Qrenlandiyada baş verən sürüşmə və sunami ilə əlaqələndirilib. Peyk görüntüləri və hadisədən əvvəl çəkilmiş fotoşəkillər dağların çökməsi ilə bağlı ipuçlarını ortaya qoyub.
25 milyon kubmetrlik qaya kütləsinin suya dəyməsi nəticəsində 200 metr hündürlüyündə "meqa sunami"nin baş verdiyi hesablanıb. Alimlər bu hadisənin temperaturun artması səbəbindən Qrenlandiyada buzlaqların əriməsi nəticəsində baş verdiyini düşünürlər. Bu bölgələr qütb dairəsində turistlərin tez-tez ziyarət etdikləri yerlər sırasındadır. Xoşbəxtlikdən hadisə zamanı ərazidə heç bir kruiz gəmisi olmayıb.
Danimarka və Qrenlandiya Milli Geoloji Tədqiqat Xidmətindən Dr. Kristian Svenneviq qeyd edib ki, Arktikada oxşar hadisələr getdikcə adiləşir. Dr. Hiks, bu hadisənin iqlim dəyişikliyinin yer üzünə necə təsir etdiyini göstərən ilk nümunələrdən biri ola biləcəyini ifadə edib.
Gülayə Mecid
