Şagird davranış jurnalı məktəblərdə nizam-intizamın qorunması, tədris prosesinin effektiv təşkili və müəllim-şagird münasibətlərinin düzgün tənzimlənməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu jurnal, yalnız intizam pozuntularının qeyd olunması üçün deyil, eyni zamanda şagirdlərin müsbət davranışlarının təşviq edilməsi və onların tərbiyəvi inkişafına dəstək üçün istifadə edilə bilər.
Məktəblərdə müşahidə edilən əsas problemlərdən biri, şagirdlərin davranışlarında yaranan çatışmazlıqların vaxtında müəyyən edilməməsi və bu problemlərin sistematik şəkildə izlənilməməsidir. Təcrübələr göstərir ki, davranış jurnalı bu boşluğu doldura bilər. Jurnalda şagirdlərin dərsə davamiyyəti, intizam qaydalarına riayət etməsi, müəllimlərlə və sinif yoldaşları ilə münasibətləri, həmçinin ictimai tədbirlərdə iştirakı haqqında məlumatlar qeyd olunur.
Statistikaya əsasən, intizam jurnalı istifadə olunan məktəblərdə intizam pozuntuları 25%-ə qədər azalır. Bu isə, həm müəllimlər üçün daha sakit bir tədris mühiti yaradır, həm də şagirdlər arasında məsuliyyət hissini artırır. Jurnalın ən mühüm funksiyalarından biri də valideynlərlə əlaqələrin gücləndirilməsidir. Valideynlər jurnaldakı məlumatlar əsasında övladlarının məktəbdəki davranışı ilə bağlı məlumatlı olur və problem yaranarsa, zamanında müdaxilə edə bilir.
Təhsil mütəxəssislərinin fikrincə, davranış jurnalı yalnız neqativ halların qeydi üçün deyil, həm də müsbət təşəbbüslərin qeydiyyatı üçün işlədilməlidir. Məsələn, şagirdlərin məsuliyyətli davranışları, ictimai tədbirlərdə fəallıqları və fərqlənmələri jurnalda qeyd olunaraq onları təşviq etmək üçün istifadə edilə bilər.
Lakin bu mexanizmin tətbiqində bəzi problemlər də mövcuddur. Bəzi məktəblərdə jurnalın düzgün və sistematik şəkildə doldurulmaması onun effektivliyini azaldır. Bunun qarşısını almaq üçün müəllimlərə davranış jurnalı ilə işləmə üzrə xüsusi təlimlərin keçirilməsi vacibdir. Bu, həm də jurnalın yalnız inzibati bir sənəd deyil, tərbiyəvi alət kimi qəbul edilməsini təmin edər.
Nəticə etibarilə, davranış jurnalı şagirdlərin təlim-tərbiyə prosesində ciddi dəstək vasitəsi ola bilər. Lakin bu alətin tam potensialından istifadə etmək üçün həm müəllimlər, həm valideynlər, həm də məktəb rəhbərliyi arasında birgə əməkdaşlıq vacibdir. Bu yanaşma, gələcək nəsillərin məsuliyyətli və tərbiyəli vətəndaş kimi formalaşmasında mühüm rol oynaya bilər.
Â
Kənan Nağıbəyli
