Avstraliyanın Kvinslend əyalətində qəbul edilən yeni qanunla 10 yaşına qədər olan uşaqlar qətl, ağır hücum və oğurluq kimi cinayətlərə görə məhkum olunacaqlar.
KONKRET.az xəbər verir ki, hökumət iddia edir ki, bu sərt cəza qaydaları gənc cinayətkarlar tərəfindən törədilən cinayətlərə ictimai qəzəbə cavab olaraq tətbiq edilib və çəkindirici təsir göstərəcək.
Lakin ekspertlər bildirirlər ki, araşdırmalar göstərir ki, daha ağır cəzalar gənclər cinayətlərini azaltmır, əksinə, artıra bilər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu islahatların uşaq hüquqları ilə bağlı beynəlxalq konvensiyalara zidd olduğunu və insan hüquqlarını pozduğunu bəyan edib.
Queensland Liberal Milli Partiyası (LNP) oktyabr ayında keçirilən əyalət seçkilərində bu qanunları kampaniyalarının təməl daşı kimi istifadə edib və uşqların hüquqlarını cinayətkarların hüquqlarından üstün tutduqlarını açıqlayıb.
Avstraliya Statistika Bürosunun məlumatları göstərir ki, Kvinslenddə gənclər arasında cinayət nisbəti son 14 ildə iki dəfə azalıb, 2022-ci ildə tarixdə ən aşağı səviyyəyə çatıb və bu səviyyədə sabit qalıb.
Kvinslend Polis Xidməti və Avstraliya Kriminologiya İnstitutunun məlumatları da oxşar eniş tendensiyasına işarə edir.
Yeni qanunların təfərrüatları
“Yetkinlərin cinayəti, böyüklərin cəzası” şüarı ilə təqdim edilən qanunda qətl də daxil olmaqla 13 cinayətə görə daha sərt cəzalar nəzərdə tutulur. Gənc cinayətkarlar qətl törətməkdə təqsirli bilinərsə, 20 il şərti azadlığa buraxılmamaqla ömürlük həbs cəzasına məhkum edilə bilər.
Əvvəllər gənc cinayətkarlar üçün adam öldürməyə görə cəza 10 il həbslə məhdudlaşırdı, ömürlük həbs yalnız “xüsusilə ağır” hallarda tətbiq edilirdi.
Yeni qanunlar həmçinin “həbsdən məhrumetməni son çarə kimi” prinsiplərini aradan qaldıraraq, hakimlərin yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün cərimə və ya ictimai işlər kimi alternativ sanksiyalardan istifadə etməsi tələbini aradan qaldırır. O, həmçinin uşaqların bütün keçmiş cinayət tarixinə məhkəmədə baxmağa imkan verir.
Kvinslend Polisi bu dəyişiklikləri düzgün istiqamətdə atılmış böyük addım kimi qiymətləndirib.
Lakin Freklinqton bu dəyişikliklərin beynəlxalq standartlarla birbaşa ziddiyyət təşkil etdiyini, xüsusilə yerli uşaqlara qeyri-mütənasib şəkildə təsir edəcəyini və həddən artıq izdihamlı həbsxanalar səbəbindən daha çox uşağın uzun müddət polis kameralarında saxlanmasına səbəb ola biləcəyini də etiraf edib.
Ekspertlərin sərt reaksiyası
Avstraliya uşaq komissarı Enn Hollonds qanunları beynəlxalq biabırçılıq adlandırıb. “Uşaq ədliyyə sistemi ilə nə qədər tez təmasda olarsa, daha ağır cinayətlər törətmək ehtimalı bir o qədər yüksək olar”, – deyən Hollonds Kvinslend hökumətini sübutlara məhəl qoymamaqda günahlandırıb.
Bəzi hüquq ekspertləri bildiriblər ki, qanunlar uşaqların daha az cinayəti etiraf etməsinə səbəb ola bilər ki, bu da dinləmələrin uzadılmasına və məhkəmədə gecikmələrə səbəb ola bilər.
Kvinslend hökuməti yeni qanunların qısa müddətdə təzyiq yaradacağını etiraf edib, lakin uzun müddətdə bu problemi yeni həbs yerləri və alternativ variantlarla həll etməyi planlaşdırdıqlarını açıqlayıb.
Rəsmiyyə Şərifova,
KONKRET.az
