Hər il dekabr ayının sonunda baş verən qış gündönümü astronomik qışın başlanğıcı kimi qəbul edilir.
News24.az xəbər verir ki, bu tarixdə Şimal yarımkürəsində günəş üfüqdə ən aşağı nöqtəsinə çatır və ilin ən qısa gündüz saatları müşahidəedilir.
2024-cü ildə qış gündönümü nə vaxtdır?
2024-cü ilin qış gündönümü dekabrın 21-də baş verəcək. Şimal yarımkürəsində bu gün ilin ən qısa gündüzü - cəmi 6 saat 59 dəqiqə davam edəcək. Cənub yarımkürəsində isə bu tarix yay gündönümü kimi qeyd olunur.
Qış gündönümünün mahiyyəti
Gündönümü zamanı Günəş səma ekvatorundan ən uzaq mövqeyə çatır. Bu hadisə ildə iki dəfə baş verir: yay gündönümü ilin ən uzun günü, qış gündönümü isə ən uzun gecəsi ilə yadda qalır. Şimal yarımkürəsində qış gündönümü dekabrın 21-də başlayır və 2025-ci il martın 20-də yaz bərabərliyinə qədər davam edir.
Qış Gündönümü Niyə Baş Verir?
Bu hadisə Yerin orbitinin xüsusiyyətləri və fırlanma oxunun 23,4 dərəcəlik əyilməsi ilə bağlıdır. Şimal yarımkürəsi Günəşdən uzaqlaşdıqda qış gündönümü baş verir və günəş səma sferasında ən aşağı nöqtəsinə çatır.
Soyuq və küləkli hava qışda bol qar və şaxta olacağından xəbər verir.
Şaxtalı ağaclar bol məhsulun əlaməti sayılır.
Aydın hava uzun qışın, buludlu hava isə yazın tez gəlişini vəd edir.
Qış gündönümündə edilən adətlər
Bu gündə arzular etmək ənənəvi hesab olunur. İnsanlar arzularını kağıza yazıb yandırır və ya toxum əkib onun cücərməsini gözləyirlər. Ailə ilə sakit bir axşam keçirmək, səs-küylü tədbirlərdən çəkinmək də tövsiyə olunur.
Tarixi və mədəni əhəmiyyəti
Qış gündönümü bir çox mədəniyyətlərdə təntənəli şəkildə qeyd olunub. Məsələn, Skandinaviyada Yule bayramı qeyd edilir. Bu adətlərin bir qismi sonradan katolik Milad bayramına inteqrasiya edilib.
Astronomik olaraq əhəmiyyətli olan bu gün, həm də mədəni və tarixi baxımdan insan həyatında mühüm yer tutur./sonxeber.az
