Qızıl əsrlər boyu dəyərli bir metal olaraq qəbul edilmiş və zinət əşyaları yatırım vasitələri kimi müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilmişdir.
Azerforum.com bildirir ki, qızılın dəyərli olmasından sui-istifadə edənlər də az deyil. Bazarda tez-tez saxta qızıl məhsulları ilə rastlaşmaq mümkündür. Bu səbəbdən, qızılın real olduğunu ayırd edə bilmək çox vacibdir. Qızılın saxta olub-olmadığını müəyyən etmək üçün bir neçə üsul var. Bu yazıda qızılın orijinallığını necə yoxlaya biləcəyinizə dair ən vacib məqamları sizlərlə paylaşacağıq.
Qızılın əyarını yoxlayın
Qızılın əyyarı onun saf təmizliyini göstərən ən önəmli göstəricilərdən biridir və əyyarın yoxlanılması qızılın orijinallığını təyin etməyin ilk addımıdır. Əyyar, əsasən zinət əşyalarının üzərində qeyd edilən bir rəqəmdir və qızılın neçə faiz saf olduğunu göstərir. Məsələn, 24 əyyar qızıl 100% saf qızılı ifadə edir, 18 əyyar isə təxminən 75% saf qızılı təmsil edir. Saxta qızıl məhsullarında bu rəqəmlər çox vaxt yanlış və ya heç qeyd edilməmiş ola bilər. Əyyarı yoxlamaq üçün zinət əşyasının üzərində kiçik işarələrə diqqət yetirilməlidir. Bu işarələr çox vaxt "750", "585", və ya "999" kimi görünür. Bu rəqəmlər qızılın əyyarını bildirir və onun saf olduğunu təsdiqləyir. Əgər əşyanın üzərində əyyar göstəricisi yoxdursa və ya göstəricilər solğun görünürsə, bu məhsulun saxta ola biləcəyinə işarədir. Əyyar göstəricisinin yoxlanılması qızıl alarkən ən sadə və effektiv üsullardan biridir. Zərgər mağazalarında əyyar testindən keçmiş əşyalar daha etibarlı olur. Əyyar göstəricisi, həmçinin məhsulun dəyərinə də təsir göstərir, ona görə də əyyarın düzgün göstərilməsi çox vacibdir.
Qızılı maqnit testindən keçirin
Maqnit testi qızılın saxta olub-olmadığını təyin etməyin ən sadə üsullarından biridir. Qızılın maqnitlə heç bir əlaqəsi olmamalıdır, yəni saf qızıl maqnitə yapışmaz. Bu xüsusiyyət qızılın xüsusi kimyəvi tərkibindən qaynaqlanır və digər metallarla qarışdırılmadığını göstərir. Saxta qızıl məhsulları isə çox vaxt maqnitə yapışan metalların qarışımından ibarət olur. Maqnit testi üçün güclü bir maqnit istifadə etmək kifayətdir və bu test ev şəraitində asanlıqla edilə bilər. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, bəzi saxta qızıl məhsulları da maqnitə təsirlənməz şəkildə hazırlanmış ola bilər, bu halda test yanıldıcı ola bilər. Bu səbəbdən maqnit testinin nəticələrini digər üsullarla da dəstəkləmək lazımdır. Maqnit testi qızıl alarkən ilkin bir yoxlama üsulu kimi faydalıdır, lakin tam etibar edilməməlidir. Çünki bəzi metallar qızıl rəngində boyanaraq maqnitə təsirlənməz şəkildə hazırlana bilir. Bu testin nəticələrinə güvənərək böyük dəyərdə alış-veriş etmək riskli ola bilər.
Sirkə və ya turşu testi edin
Sirkə və ya digər turşular qızılın orijinallığını yoxlamaq üçün istifadə edilən kimyəvi üsullardır. Bu testin əsas məqsədi qızılın saf olub-olmadığını təyin etməkdir, çünki qızıl heç bir turşu ilə reaksiya verməməlidir. Testi həyata keçirmək üçün qızılın bir hissəsi sirkəyə batırılır və bir müddət gözlənilir. Saf qızılın rəngi dəyişməməli və əşyanın üzərində heç bir iz qalmamalıdır. Əgər qızılın rəngi solur, qaralır və ya hər hansı bir kimyəvi reaksiya göstərirsə, bu onun saxta olduğunu göstərir. Bu test sadə və ucuz bir üsul olsa da, zinət əşyalarının dəyərini və görünüşünü poza biləcək riskləri var. Məsələn, qızıl üzərindəki bəzi qaplamalar sirkə ilə reaksiyaya girə bilər və bu da əşyanın estetik görünüşünü poza bilər. Buna görə də bu testin ev şəraitində deyil, professional mühitdə mütəxəssis tərəfindən aparılması daha məqsədəuyğundur. Əgər əşyada kimyəvi reaksiyalar görülərsə, bu onun tərkibində qızıldan başqa metallara da yer verildiyinə işarədir. Bu üsul, xüsusilə köhnə və ya köhnəlmiş zinət əşyaları üçün çox faydalıdır.
Qızılı su testindən keçirin
Su testi qızılın saxta olub-olmadığını yoxlamaq üçün sadə və effektiv üsullardan biridir. Bu testdə əsas məqsəd qızılın ağırlığını və sıxlığını yoxlamaqdır. Saf qızıl çox ağır bir metaldır və suya qoyulduğunda dərhal batmalıdır. Əgər qızıl suyun üzərində qalır və ya çox yavaş batırsa, bu onun saxta olduğunu göstərə bilər. Testin nəticələri əşyanın saflığı barədə ilkin məlumat verir, lakin qızılın tam orijinallığını təsdiqləmək üçün digər testlərlə dəstək olunmalıdır. Bu test xüsusi olaraq kiçik zinət əşyaları və qızıl külçələr üçün çox yararlıdır. Qızılın suya batması onun xüsusi ağırlığının yüksək olduğunu göstərir və qızılın digər metallar qarışdırılmadığını təsdiq edir. Lakin bəzi saxta qızıl məhsulları da suya batacaq şəkildə ağırlaşdırıla bilər, bu səbəbdən bu test tamamilə etibarlı sayılmır. Su testi ilə yanaşı, başqa testlərin də nəticələrini nəzərə almaq daha məqsədəuyğun olar. Testi həyata keçirmək üçün sadə bir su qabı kifayətdir, lakin suyun temperaturunun testin nəticələrinə təsir etmədiyindən əmin olmaq vacibdir.
Qızılın səs testini edin
Qızılın orijinallığını yoxlamaq üçün istifadə edilən başqa bir üsul səs testidir. Bu testdə məqsəd qızılın içindəki saf metalların harmonik səs çıxarıb-çıxarmadığını yoxlamaqdır. Qızıl əşyanı digər bir qızıl əşyaya vurduqda uzun, incə və metalik bir səs çıxmalıdır. Saxta qızıllar isə daha küt və qısa bir səs çıxarır, bu da onların tərkibində başqa metalların olduğunu göstərir. Səs testi əsasən təcrübəli zərgərlər tərəfindən istifadə edilir və adi insanlar üçün yanıldıcı ola bilər. Bu səbəbdən, səs testini mütəxəssis nəzarətində həyata keçirmək daha doğru nəticə verə bilər. Səs testi zamanı qızılın ağırlığı, qalınlığı və ümumi forması da nəzərə alınmalıdır, çünki bu faktorlar səsin xüsusiyyətlərinə təsir edə bilər. Bu testin nəticələri yalnız digər testlərlə birgə istifadə edildikdə etibarlıdır. Səs testi qızılın tərkibindəki metalın özəlliklərini müəyyən etmək üçün faydalıdır, lakin bu testlə yalnız qızılın səthi yoxlanılır. Əgər test düzgün aparılarsa, qızılın orijinallığını təyin etməkdə effektiv üsul ola bilər.
Qızılı professional ekspertlərə təqdim edin
Əgər qızılın orijinallığını ev şəraitində təyin etməkdə çətinlik çəkirsinizsə, mütəxəssisə müraciət etmək ən etibarlı üsuldur. Zərgərlər və ya qızıl ekspertləri xüsusi avadanlıqlarla qızılın saflığını və əyyarını dəqiq şəkildə təyin edə bilirlər. Bu ekspertizalar çox vaxt kimyəvi testlər, rentgen analizləri və digər müasir üsullarla həyata keçirilir. Qızılın mütəxəssis tərəfindən yoxlanılması, xüsusilə böyük qiymətli əşyalar alarkən çox vacibdir. Zərgərlər xüsusi cihazlarla qızılın içindəki metalları təhlil edərək onun saxta olub-olmadığını təsdiq edirlər. Bu xidmətlər adətən ödənişlidir, lakin əldə edilən nəticələr çox dəqiq və etibarlıdır. Ekspertizadan keçən qızılın əyyar göstəricisi dəqiqləşdirilərək onun dəyəri təyin edilir. Mütəxəssis yoxlaması qızılın bazar dəyərinin də düzgün müəyyən edilməsinə kömək edir. Zərgərlik mağazalarında və ya xüsusi laboratoriyalarda bu xidmətləri əldə edə bilərsiniz. Bu üsul qızılın alqı-satqısı zamanı potensial risklərin qarşısını almağa imkan verir.
Qızılın xalis çəki testini yoxlayın
Qızılın çəkisi onun orijinallığını yoxlamaq üçün istifadə edilən ən dəqiq üsullardan biridir. Qızıl çox ağır və sıx bir metal olduğu üçün onun çəkisi də onun saflığı barədə məlumat verir. Qızılın xalis çəkisi onun əyyarına uyğun olmalıdır, yəni əyyarı yüksək olan qızıl əşyaların çəkisi də daha ağır olmalıdır. Məsələn, 24 əyyar qızılın çəkisi 18 əyyar qızıldan daha çox olacaq. Saxta qızıl əşyalarında isə çox vaxt içərisində daha yüngül metallar olduğu üçün çəkisi daha az olur və bu onun saxta olduğuna işarə edir. Bu testi həyata keçirmək üçün dəqiq tərəzi istifadə olunmalıdır və əşyanın çəkisi milliqram dəqiqliyi ilə ölçülməlidir. Çəki testini həyata keçirərkən əşyaların üzərindəki qaplama və digər zinət əşyaları da nəzərə alınmalıdır, çünki bunlar çəkini artıraraq yanıldıcı nəticələr verə bilər. Bu test, xüsusilə böyük qızıl külçələr və zinət əşyaları üçün faydalıdır. Çəki testi qızılın dəyərini təyin etməklə yanaşı, onun saflığını da göstərir və əyyarın düzgün göstərilib-göstərilmədiyini yoxlamağa imkan verir. Bu testi professional zərgərlik mağazalarında və ya laboratoriyalarda həyata keçirmək daha dəqiq nəticə verir.
Qızılın orijinallığını yoxlamaq üçün müxtəlif üsullar mövcuddur və bu üsullardan bir neçəsini bir arada istifadə edərək daha dəqiq nəticələr əldə etmək mümkündür. Saxta qızıl məhsullarının çoxluğu səbəbindən alış-veriş zamanı diqqətli olmaq və testlərdən yararlanmaq dəyərli zinət əşyalarının və sərmayələrin qorunmasına kömək edir.
