Ölkə təhsilindəki kriminogen durum - Sabah daha nələr ola bilər?

Son illərdə ölkəmizin təhsil sistemi ciddi problemlərlə üzləşir.

Paytaxtda və bölgələrdə təmirsiz təhsil ocaqları, keyfiyyətsiz, səhvlərlə dolu dərs vəsaitləri, psixoloji çətinliklər və artan kriminal hadisələr, gənclərin gələcəyini təhlükə altına alır.

Bu vəziyyət, yalnız təhsil müəssisələrinin deyil, eyni zamanda cəmiyyətin bütün təbəqələri, valideynləri narahat edir.

Araşdırmalar və müxtəlif mənbələrdən bəlli olur ki, orta məktəb, peşə və kolleclərdə şagirdlər və tələbələr arasında elektron siqaretin istifadəsi və əsasən soyuq silah (bıçaq və başqa vasitələr) gətirilməsi halları artmaqdadır. Bunu son günlər baş verən hadisələr aydın şəkildə göstərdi.

Dərs ilinin başlamasından cəmi 10 gün keçməsinə baxmayaraq, baş vermiş bıçaqlanma hadisələri, müəllim-şagird əlbəyaxa davaları, fiziki təzyiqlər vəziyyətin nə qədər kritik olduğunu ortaya qoyur. 

Bu hadisələr, yalnız məktəb mühitini deyil, eyni zamanda gənclərin psixoloji sağlamlığını da ciddi təhlükəyə atır.

Mütəxəssislər, təhsil müəssisələrindəki idarəetmə problemlərini və psixoloji dəstək xidmətlərinin əksikliyini bu vəziyyətin əsas səbəbləri arasında göstərirlər. Şagirdlərin emosional sağlamlığının qorunması üçün məktəblərdə psixoloqların fəaliyyətinin artırılması, eləcə də təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi vacibdir.

Təhsil sistemindəki problemlərin dərinləşməsi, təlim-tərbiyə üzrə müavinlərin fəaliyyətini də gündəmə gətirir. Təlim-tərbiyə üzrə müavinlər, məktəblərdə şagirdlərin təhsil və davranışlarının düzgün istiqamətləndirilməsində mühüm rol oynamalıdırlar. Lakin, bir çox hallarda onların fəaliyyəti gözlənilən nəticələri vermir və bu, bir sıra ciddi problemlərə yol açır.

Birincisi, təlim-tərbiyə müavinlərinin idarəetmə və təşkilatçılıq bacarıqları bəzən kifayət qədər inkişaf etməmiş olur. Bu, məktəb mühitindəki problemlərin vaxtında aşkar edilməsinə və həll edilməsinə mane olur.

Məsələn, şagirdlər arasında artan kriminal hadisələr, müavinlərin bu məsələlərə laqeyd yanaşması nəticəsində baş verir. Onlar, şagirdlərin davranışlarını izləmək və müvafiq tədbirlər görməkdə yetərincə aktiv olmurlar.

İkincisi, müavinlərin psixoloji dəstək xidmətləri ilə bağlı bilik və bacarıqları məhduddur. Şagirdlərin emosional sağlamlığını qorumaq üçün müvafiq psixoloji dəstək vermək, onların inkişafında mühüm rol oynayır. Lakin, bir çox müavin, bu sahədəki biliklərini artırmaq və şagirdlərin psixoloji vəziyyətini izləməkdə yetərincə səy göstərmir. Nəticədə, şagirdlərin psixoloji problemləri göz ardı edilir, bu da onların akademik və sosial inkişafına mənfi təsir göstərir.

Üçüncüsü, təlim-tərbiyə müavinlərinin valideynlərlə əlaqələri də zəif olur. Valideynlərin məktəb həyatına aktiv şəkildə cəlb edilməsi, şagirdlərin inkişafında mühüm rol oynayır. Lakin, müavinlərin valideynlərlə müntəzəm əlaqə saxlamaması, məktəbdəki problemlərin həllini çətinləşdirir.

Hazırda təhsil naziri, mövcud vəziyyətin araşdırılması üçün xüsusi komissiya yaradıldığını açıqlayıb. Bu komissiya, məktəblərdəki kriminal hadisələrin qarşısının alınması və təhsil mühitinin sağlamlaşdırılması məqsədilə təkliflər hazırlayacaq. Gələcəkdə, bu problemlərin həlli üçün sistemli yanaşmanın tətbiq olunması və cəmiyyətin aktiv iştirakının təmin edilməsi planlaşdırılır.

Sosial problemlər və iqtisadi çətinliklər də təhsil mühitinə mənfi təsir göstərir. Ailələrin maddi vəziyyəti, uşaqların təhsilə olan marağını azaldır, bu da məktəblərdəki davranış problemlərinə yol açır.

Ekspertlər, ailələrin təhsil prosesindəki rolunu artırmaq və məktəblərdəki infrastrukturun yaxşılaşdırılması üçün dövlətin daha çox dəstək verməli olduğunu vurğulayırlar. Ailələrin aktiv iştirakı olmadan, təhsil sistemindəki problemlərin həlli mümkün olmayacaq.

Bizimxeber.az portalının
baş redaktoru Ədil Hüseynov