İnsanlarda yeni qan qrupu aşkar edilib.
Yenisabah.az xəbər verir ki, sözügedən kəşf İngiltərədə qeydə alınıb.
İngiltərə Milli Səhiyyə Xidmətinin hematoloqu Louise Tilley, təxminən 20 illik araşdırmadan sonra bu uğura nail olduqlarını ifadə edib: azal vakansiya
"Nəhayət, bu yeni qan qrupu sistemini təqdim etmək, nadir, lakin əhəmiyyətli xəstələrə ən yaxşı baxımın təmin edilməsində böyük uğurdur".
Hamımıza tanış olan ABO qan qrupu sisteminə və Rh faktoruna (müsbət və ya mənfi olaraq bilinən hissə) əlavə olaraq, insanlarda qan hüceyrələrini əhatə edən zülal və şəkərlərin müxtəlifliyi səbəbindən bir çox fərqli qan qrupu sistemi var.
Bədənimiz zərərli maddələri tanımaq və parçalamaq üçün bu antigen molekullarından istifadə edir. Qanköçürmə zamanı bu antigenlərin uyğunsuzluğu ciddi reaksiyalara və hətta ölümcül nəticələrə səbəb ola bilər.
Əsas qan qrupu sistemləri 20-ci əsrin əvvəllərində kəşf edilib. Ancaq 2022-ci ildə müəyyən edilən Er qan sistemi kimi son illərdə kəşf edilən qan qrupları yalnız az sayda insana təsir göstərir. Yeni kəşf edilən MAL qan qrupu bu nadir sistemlərdən biridir.
MAL qan qrupu necə aşkar edilmişdir?
Tilley və komandası 1972-ci ildə itkin olan AnWj antigeninin hamilə xəstənin qanının 99,9 faizində olduğunu müəyyən etdilər.
Bu antigen miyelin və limfosit zülallarında olduğu üçün tədqiqatçılar yeni kəşf edilən sistemə MAL qan qrupu adını verdilər.
MAL genlərinin hər iki nüsxəsində mutasiyaları olan şəxslər AnWj-mənfi qan qrupuna malikdirlər.
Bu, hamilə xəstədə müşahidə edilən vəziyyətə bənzəyir. Tədqiqat qrupu bu nadir qan qrupu olan daha üç xəstəni müəyyən etdi, lakin bu xəstələrdə heç bir mutasiya müşahidə edilmədi. Bu onu göstərir ki, bəzən qan xəstəlikləri də antigenin bastırılmasına səbəb ola bilər.
Yeni qan qruplarının əhəmiyyəti
MAL zülalı hüceyrə membranlarının sabitliyini və hüceyrədaxili nəqliyyatın saxlanmasında mühüm rol oynayır.
Əvvəlki tədqiqatlar göstərmişdir ki, AnWj antigeni doğum zamanı mövcud deyil, doğumdan qısa müddət sonra ortaya çıxır.
Tədqiqatda iştirak edən AnWj-mənfi xəstələr eyni mutasiyaya malik olsalar da, onların hər hansı digər hüceyrə anomaliyaları və ya xəstəlikləri ilə əlaqəsi yox idi.
Artıq bu genetik markerlər müəyyən edildikdən sonra xəstələrin mənfi MAL qan qrupunun irsi, yoxsa supressiyaya bağlı olub-olmadığını yoxlamaq mümkün olacaq. Bu, bəzən başqa bir əsas tibbi problemin əlaməti ola bilər.
Bu nadir qan qrupu xüsusiyyətləri xəstələrə dağıdıcı təsir göstərə bilər. Ancaq belə vəziyyətləri başa düşmək daha çox insanın həyatını xilas etmək üçün kritik bir addım olacaq.
Araşdırmanın nəticələri Blood jurnalında dərc olunub.
Aytac Şahin
Telegram kanalımız
