Alkoqol bir çox mədəniyyətdə həyatın bir hissəsidir. Lakin onun istehlakı, satışı və istehsalı ilə bağlı qanunlar hər ölkədə çox fərqli ola bilər. Bəzi ölkələrdə o qədər qəribə və ya gülməli qaydalar var ki, onlar haqqında təxmin etmək belə çətindir.
Bu yazıda alkoqollu içkilərə tamamilə fərqli bir şəkildə baxmağınıza səbəb ola biləcək ən qeyri-adi və təəccüblü spirt qanunlarından bəhs edəcəyik.
Avstraliya: 50 kiloqramdan çox kartof spirti daşımaq qadağandır
Avstraliyada kartofdan hazırlanmış spirtin daşınması ilə bağlı olduqca qəribə qanun var. Qərbi Avstraliya ştatında qanuna əsasən, xüsusi icazə olmadan avtomobilinizdə 50 kiloqramdan artıq kartof daşımaq qadağandır.
Bu qanun Böyük Böhran zamanı kartofdan hazırlanan spirtin qara bazarını tənzimləmək üçün təqdim edilib. Qanun köhnəlmiş kimi görünsə də, hələ də formal olaraq ləğv edilməyib.
ABŞ, Yuta: Barlarda məcburi “örtü”
ABŞ-ın Yuta ştatında spirtli içkilərlə bağlı ən qeyri-adi qanunlardan biri spirtli içkilər təqdim olunan barlarda içkilər xüsusi “pərdə” arxasında hazırlanmalıdır ki, müştərilər kokteyllərin necə hazırlandığını görməsinlər.
Bu qanun spirtli içkilərə qarşı mübarizənin bir hissəsi kimi təqdim edilib və dini zəmində qüvvədədir (ştatda Mormon icmasının əhəmiyyətli bir hissəsi yaşayır). Hesab edilir ki, kokteyl hazırlama prosesi ziyarətçiləri spirtli içki içməyə sövq etməməlidir.
Tayland: Müəyyən saatlarda spirtli içkilərin satışına qadağa
Taylandda spirtli içkilərin satışına ciddi məhdudiyyətlər qoyulub. Alkoqollu içkiləri yalnız 11:00-dan 14:00-dək və 17:00-dan gecə yarısına qədər almaq olar. Bu, hökumətin alkoqol istehlakını azaltmaq siyasəti ilə bağlıdır, xüsusən də insanların məhsuldar olması lazım olduğu günlərdə tətbiq edilir. Bundan əlavə, buddizmlə əlaqəli bayramlarda ümumiyyətlə, spirtli içkilərin satışı qadağandır. Bu qanunun pozulması ciddi cərimələrlə nəticələnə bilər.
İsveçrə: Absent içkisinə qəhvə qatmaq qadağandır
Keçmişdə güclü və halüsinogen xüsusiyyətləri ilə tanınan absent 2005-ci ilə qədər İsveçrədə qadağan edilib. İndi onu qanuni olaraq içə bilərsiniz, amma bir qəribə qanun hələ də qüvvədədir – absentə qəhvə əlavə etmək qadağandır.
Tarixən bu qanun ağır intoksikasiyaya və hətta təhlükəli nəticələrə səbəb ola biləcək iki stimullaşdırıcı içkinin qarışdırılmasının qarşısını almaq üçün tətbiq edilib. Müasir absent reseptləri artıq halüsinasiyalar yaratmasa da, qanun qalır.
Hindistan, Kerala: Yalnız 5 ulduzlu otellərdə spirt satışı
Hindistanın Kerala əyalətində spirtli içkilərin satışına son dərəcə sərt məhdudiyyətlər qoyulub. Alkoqollu içkilərin əksəriyyətini yalnız ən azı 5 ulduz reytinqi olan otellərdə almaq olar.
Bu tədbir yerli əhali arasında alkoqol istehlakını azaltmaq üçün tətbiq edilib və yalnız varlı turistlər və otellərin zəngin sakinləri həmin içkidən istifadə edə bilir. Qeyd edək ki, bu siyasət yerli biznes və sakinlər arasında çoxlu mübahisələrə səbəb olub. Çünki o, spirtli içkilərə çıxışı məhdudlaşdırır və regionun iqtisadiyyatına təsir edir.
İslandiya: 1989-cu ilə qədər pivə qadağan edilib
İslandiya bu gün barları və bənzərsiz pivəbişirmə mədəniyyəti ilə tanınsa da, 1989-cu ilə qədər ölkədə təxminən 75 il ərzində pivə qanunsuz sayılıb. Qanun 1915-ci ildə alkoqolun qadağan edilməsi kampaniyasının bir hissəsi kimi təqdim edilmişdi və digər spirt növləri tədricən qanuniləşdirilsə də, pivə qadağası saxlanıldı. Qadağanın ləğv edildiyi gündən bəri İslandiya hər il martın 1-də qeyd olunan “Pivə Günü” kimi tanınan hadisəni qeyd edir.
Sinqapur: Axşam 22:30-dan sonra küçələrdə spirtli içki içmək qadağandır
Sinqapur sərt qanunları və onları pozanlara yüksək cərimələri ilə tanınır. Ölkədə qeyri-adi spirt qanunlarından biri də axşam saat 22:30-dan sonra ictimai yerlərdə spirtli içkilərin içilməsinin qadağan edilməsidir.
Mağazalar bu vaxtdan sonra spirtli içki sata bilməz. Küçələrdə və parklarda spirtli içkilərin istifadəsi də qəti qadağandır. Bu qanun gecələr asayişi və əmin-amanlığı qorumaq üçün tətbiq edilib və onu pozanları ağır cərimələr, hətta həbs cəzası gözləyir.
Norveç: Bazar günləri spirtli içki satmaq olmaz
Norveçdə bazar günü spirtli içkilərin satışına məhdudiyyət qoyulub. Həftənin bu günündə mağazalarda 4,75%-dən güclü spirtli içkilər almaq mümkün deyil.
Alkoqol yalnız bazar günü bağlanan Vinmonopolet adlı ixtisaslaşmış dövlət mağazalarında alına bilər. Bu məhdudiyyət ənənəsi hökumətin həftə sonları spirt istehlakını azaltmaq istəyi ilə bağlıdır.
Almaniya: Pivəyə 16 yaşdan, digər içkilərə isə 18 yaşdan icazə verilir
Almaniya pivə mədəniyyəti ilə tanınır. Ancaq onun minimum içki içmə yaşı qanunlarında maraqlı bir istisna var. Pivə qanuni olaraq 16 yaşından etibarən istehlak edilə bilər, digər spirtli içkilər və kokteyllər isə yalnız 18 yaşından etibarən qanunidir.
Bu, pivənin araq və ya viski ilə müqayisədə daha az güclü və daha az zərərli içki hesab edilməsi ilə bağlıdır. Qanun Almaniyada pivənin mədəni əhəmiyyətini nümayiş etdirir, burada pivə çox vaxt daha az alkoqollu içki və gündəlik həyatın bir hissəsi hesab olunur.
ABŞ, İndiana: Soyudulmuş pivə satışına qadağa
İndianada spirtli içkilərlə bağlı ən qəribə qanunlardan biri var: mağazalara sərin pivə satmaq qadağandır. Yalnız otaq temperaturunda pivə ala bilərsiniz. Bu qanun spirtli içkilərin satışının tənzimlənməsi və sərxoşluğa qarşı mübarizənin tərkib hissəsi kimi təqdim edilib. İdeya ondan ibarət idi ki, ilıq pivə alan insanlar onu dərhal içməyəcəklər və alan kimi, elə alqı-satqı zamanı alkoqol istehlakına başlamasınlar.
Nubar Süleymanova, “İki sahil”
