Azərbaycan və Türkiyə rəsmilərinə istinadla verilən bir sıra xəbərlərə görə, Türkiyə İsrail prezidentinin bu həftənin əvvəlində Bakıda keçirilən COP29 sammitində iştirak üçün gəldiyi təyyarənin Türkiyə hava məkanına daxil olmasına icazə verməyib və bu səbəbdən İsaak Hersoqun səfəri baş tutmayıb.
Şənbə günü İsrail prezidenti İsaak Hersoqun ofisi onun Bakıda, Azərbaycanda keçiriləcək iqlim konfransına planlaşdırdığı səfərini ləğv etdiyini açıqlayıb. Prezident ofisi daha ətraflı məlumat vermədən səbəb kimi “təhlükəsizlik mülahizələrini” göstərib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” yazıb.
Böyük Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
“Ynet” Bazar günü Azərbaycan rəsmilərinə istinadla bildirib ki, Türkiyə prezidentin təyyarəsinin hava məkanına daxil olmasına icazə vermədiyi üçün səfər ləğv edilib.
Adının açıqlanmasını istəməyən Azərbaycan rəsmisi İsrail və Türkiyənin “diplomatik kanallar vasitəsilə bir neçə gün davam edən, lakin nəticə verməyən intensiv danışıqlar apardığını” bildirib.
Konfransda iştirak edən İsrail nümayəndə heyətinin qalan hissəsi noyabrın 11-də Gürcüstan üzərindən kommersiya reysləri ilə Bakıya gəlib.
“Al-Monitor” xəbər verir ki, Türkiyə rəsmiləri Hersoqun təyyarəsinin Türkiyə hava məkanından uçması ilə bağlı rəsmi müraciətini rədd etdiyini təsdiqləyib. Bu, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ötən Çərşənbə günü Türkiyənin İsraillə bütün əlaqələrini kəsdiyini elan etməsindən sonra baş verib.
“Türkiyə Cümhuriyyəti hökuməti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəhbərliyi altında İsraillə əlaqələri davam və inkişaf etdirməyəcək, - Ərdoğan bildirib. - Hakim koalisiyamız İsraillə əlaqələri kəsmək qərarında qətidir və biz bu mövqeyi gələcəkdə də qoruyacağıq”.
O əlavə edib: “Biz Türkiyə Respublikası və onun hökuməti olaraq hazırda İsraillə bütün əlaqələri kəsmişik”.
Türkiyə-İsrail münasibətləri 7 oktyabr 2023-cü ildə HƏMAS-ın İsrailə hücumundan və İsrailin Qəzzada 43 mindən çox fələstinlinin ölümünə səbəb olan müharibəsindən sonra əhəmiyyətli dərəcədə pisləşib.
Xatırladaq ki, bu ilin əvvəlində Türkiyə Fələstinə dəstək məqsədilə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində (ICJ) İsrailə qarşı soyqırım iddiasına müdaxilə etmiş və Təl-Əvivə qarşı silah embarqosunu müdafiə etmişdi. İndi belə görünür ki, münasibətlər ən aşağı həddə çatıb.
Hələ oktyabrın 30-da İsrail prezidenti İsaak Hersoq növbəti ay Bakıda keçiriləcək BMT-nin COP29 iqlim konfransında ölkəsinə rəhbərlik edəcəyi bildirilmişdi.
“The Times of Israel” xəbər vermişdi ki, o, prezident sarayında keçirilən görüşdə “iqlim dəyişikliyi probleminin vacibliyini” vurğulayıb. Bundan əlavə, prezidentin sözlərinə görə, regional əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır və bu, hazırkı vəziyyətdə İsrail üçün daha da aktuallaşır.
Hökumət rəsmiləri, iş adamları, alimlər və vətəndaş cəmiyyəti fəallarının, eləcə də ölkəni COP29-da təmsil etmək üçün seçilən 20 iqlim startapının iclasında Herzoq qeyd edib ki, “bəziləri ölkə vəziyyətində iqlim böhranını müzakirə etməyi yersiz hesab etsə də, müharibə, bunun əksi doğrudur”.
Noyabrın 11-22-də Bakıda keçiriləcək COP29 iqlim konfransına İran prezidenti Məsud Pezeşkianın qatılmaması da məhz İsrail prezidentinə görə idi. Onun mətbuat katibi Fateme Möhacerani Azərbaycana səfər üçün baş nazir Binyamin Netanyahunun iştirakına qadağa qoyulması tələbinin irəli sürüldüyünü bildirmişdi. Lakin bunu da əlavə etmişdi ki, İsrail prezidentinin COP29-da iştirakı halında da rəsmi Tehran öz maraqlarını üstün tutacaq.
Son nəticədə COP29-da İran dövləti vitse-prezident Şina Ənsari ilə təmsil olunub.
Y. QACAR
