İtaliyanın Boloniya Universitetinin alimləri qədim silindr möhürləri ilə dünyanın ən qədim yazı sistemi arasında əlaqə olduğunu müəyyən ediblər. Tədqiqat İraqın cənubunda 6000 il əvvəl mühüm mədəniyyət və ticarət mərkəzi olan Uruk bölgəsinə yönəldilib.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu bölgədə aparılan qazıntılar zamanı daşdan hazırlanmış silindr möhürləri aşkar edilib. Onların üzərində naxışlar həkk olunmuş, sonradan gil lövhələrə köçürülmüşdür.
Eramızdan əvvəl 4400-cü ildən başlayaraq belə möhürlər kənd təsərrüfatı və toxuculuq məhsullarını qeyd etmək üçün istifadə olunurdu.
Alimlər yeni bir araşdırmada silindrlər və təxminən 1000 il sonra ortaya çıxan ilk simvol əsaslı yazı sistemi olan proto-çivi yazı arasında əlaqə tapıblar.
Beləliklə, möhürlərdə qabların və saçaqlı parçaların təsviri olan işarələrin eyni şeyi bildirən sonrakı proto mixi işarələrə çox oxşar olduğu ortaya çıxıb.
Tədqiqatçıların fikrincə, bu kəşf silindr möhürlərinin motivlərinin İraqın cənubunda yazının inkişafı ilə birbaşa əlaqəli olduğunu sübut edir.
O, simvol və yazı sistemlərinin təkamülü ilə bağlı yeni anlayışlar təqdim edir. Silindr möhürləri eramızdan əvvəl 4400-3400-cü illərdə fəal şəkildə istifadə edilmişdir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, qədim misirlilər eramızdan əvvəl 3250-ci ildə heroqlifləri icad ediblər
...Savadsız simvolizmdən yazıya konseptual keçid insanın koqnitiv texnologiyası sahəsində mühüm nailiyyətdir. Yazının ixtirası tarixdən əvvəlki dövrdən tarixə keçidi göstərir.
Bunu tədqiqatın həmmüəllifi professor Silvia Ferrara bildirib.
Nazlı Almuradova
