Azərbaycan 2024-cü ildə digər ərazilərinii də müharibəsiz azad edilməsinə nail oldu
Post-müharibə dövründə sülh prosesinin inkişaf etdirilməsi və nəticələndirilməsi, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında 30 il idi ki, baş tutmayan delimitasiya və demarkasiya işlərinə start verilməsi 2024-cü ilin ən mühüm prioritetlərindən sayılırdı. Cari ildə bu istiqamətdə bir sıra addımlar atıldı ki, bu, iki dövlətin müvafiq delimitasiya komissiyaları arasında baş tutan görüşləri, aparılan müzakirələr və əldə edilən razılaşmalar fonunda qabarıq nəzərə çarpdı. Bu fakt göstərdi ki, üçüncü tərəfin iştirakı olmadan Azərbaycan və Ermənistan öz aralarında vacib məsələlərlə bağlı razılıq əldə etmək imkanındadır.
4 kənd bir güllə atılmadan qaytarıldı...
Bu ilin aprelin 19-da delimitasitya komissiyaları arasında baş tutmuş 8-ci görüş mühüm tarixi yeniliklərlə yadda qaldı. Görüşdə delimitasiya prosesinin ilkin mərhələsində sərhəd xəttinin ayrı-ayrı hissələrinin Sovet İttifaqı dövrünə mövcud olduğu hüquqi cəhətdən əsaslandırılmış respublikalararası sərhədə uyğun olaraq Bağanis (ER) - Bağanıs Ayrım (AR), Voskepar (ER) - Aşağı Əskipara (AR), Kirants (ER) - Xeyrımlı (AR) və Berkaber (ER) - Qızılhacılı (AR) yaşayış məntəqələri arasında bilavasitə keçməsi razılaşdırıldı. Beləliklə, 2024-cü il aprelin 19-da iki ölkənin yenə də heç bir vasitəçi olmadan sərhədlərin delimitasiyası üzrə işçi qrup səviyyəsində qəbul etdikləri bəyanat və bunun əsnasında keçən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərindən Ermənistanın işğalı altında olan 4 kəndin Azərbaycana qaytarılması növbəti uğur kimi tarixə yazıldı.
Vətən müharibəsindən başlanan yol uğurla inkişaf etdirilir...
Qalib Azərbaycan 2024-cü ildə də yeni tarix yazmaqda davam etdi. Artıq bir güllə belə atılmadan kəndlərimiz geri alınırdı. Bu, Qalib Xalqın Qalib Lideri olan Prezident İlham Əliyevin tarixi uğurudur. 2020-ci Vətən müharibəsindən başlanan yol uğurla davam və inkişaf etdirilir. Prezident İlham Əliyevin liderliyi ilə Azərbaycanın əldə etdiyi tarixi qələbələr yeni inkişaf mərhələsinin başlanğıcını qoyur. 2023-cü ilin aprelində Laçın sərhəd-buraxılış məntəqəsinin qurulması ilə başlanan sərhədlərimizin müəyyənləşdirilməsi, leqallaşdırılması prosesi 2024-cü ilin aprelində qeyri-anklav kəndlərin qaytarılması ilə davam etdi. Bu, Azərbaycanın yeni dövrdə yeni nailiyyətlərinin təməli kimi tarixə yazıldı.
XİN-in mətbuat buraxılışı: delimitasiyası və demarkasiyası sahəsində müsbət nəticələr əldə edilib
Yeri gəlmişkən, Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) 2024-cü ilin yekunlarına dair mətbuat buraxılışında bu məqama xüsusi yer ayrılıb. Bildirilib ki, 2024-cü il ərzində Ermənistan ilə Azərbaycan arasında bir-birinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və dövlət sərhədlərinin qarşılıqlı tanınması, hörmət edilməsi əsasında münasibətlərin normallaşdırılması ilə bağlı Azərbaycan tərəfindən irəli sürülmüş gündəlik davamlı olaraq irəlilədilib. Qeyd edilib ki, ölkəmizə qarşı Ermənistan və onun havadarları tərəfindən aparılan qarayaxma kampaniyasının qarşısının alınması, ölkəmizin suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı təhdidlərin neytrallaşdırılması istiqamətində addımların beynəlxalq ictimaiyyətə izah edilməsi və bu addımları sual altına almaq və məhdudlaşdırmaq cəhdlərinin qarşısının alınmasına yönəlmiş ardıcıl, sistemli və qətiyyətli xarici siyasət həyata keçirilib. İl ərzində Azərbaycan tərəfindən irəli sürülmüş normallaşma gündəliyi birbaşa ikitərəfli danışıqlar yolu ilə ardıcıl, məqsədyönlü şəkildə Azərbaycan Respublikasının milli maraqlarına uyğun şəkildə irəlilədilib.
XİN qeyd edir ki, tərəflər arasında aparılan ikitərəfli danışıqlar nəticəsində sazişin mətni üzrə əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edilib. Nəticə etibarilə, sazişin mətnində açıq qalan məsələlər ciddi şəkildə azalıb. İl ərzində sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası sahəsində müsbət nəticələr əldə edilib. İki ölkənin Baş nazirlərinin müavinlərinin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan və Ermənistanın sərhədlərin delimitasiyası ilə məşğul olan komissiyaların əldə etdiyi razılığa əsasən, Azərbaycanın Ermənistanın işğalı altında olan Bağanıs-Ayrım, Aşağı Əskipara, Xeyrimli və Qızılhacılı kəndlərinin Azərbaycanın suveren nəzarətinə qaytarılması təmin edilməklə, dövlət sərhədinin 13 kilometrə qədər hissəsinin delimitasiya və demarkasiyası aparılıb. Sözügedən razılıq Ermənistan tərəfindən işğal altında olan ərazilərin ikitərəfli danışıqlar yolu ilə qaytarılması və iki dövlət arasında rəsmi dövlət sərhədinin bir qisminin delimitasiya və demarkasiyasını təsbit edən ilk nəticə kimi əlamətdar olub.
P.İSMAYILOV
